کرونا چیست؟
ویروس کرونا از آن دسته ویروسهای شایعی است که در بینی، سینوسها و گلو ایجاد عفونت میکند. اما در ابتدای سال 2020 ، سازمان جهانی بهداشت نوع جدیدی از این خانواده به نام 2019 novel coronavirus 2019 nCoV را معرفی کرد. این ویروس میتواند مرگبار باشد WHO نام بیماری این ویروس را COVID 19 نهاد. این بیماری که به سرعت از چین به سراسر جهان سرایت کرده، از طریق روابط فردی انتقال می یابد. نشانه های این بیماری از 2 تا 14 روز پس از مواجهه فرد با ویروس نمود پیدا میکند. علائم این بیماری مانند سرماخوردگی می باشد:
- تب
- سرفه
- تنگی نفس
این ویروس میتواند موجب بروز عفونت متوسط تا شدید شود. این عفونت اگر به شوک سپتیک، پنومونی یا نارسایی تنفسی تبدیل شود، مرگبار است. افرادی که بیش از دیگران در معرض خطر مرگ قرار دارند، افراد مسن و افرادی هستند که بیماری قلبی دارند و یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند .
هیچ واکسنی برای این ویروس وجود ندارد و بهترین کاری که میشود انجام داد تلاش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
انتقال بیماری
در شرایط زیر عفونت میتواند منتشر شود:
- حضور یک میزبان مستعد
- حضور میکروارگانیسم پاتوژنی
- ورودی که از طریق آن میکروارگانیسم وارد شده و در میزبان مستعد ساکن شود
برای انتشار یک بیماری عفونی، هر سه شرایط بالا باید وجود داشته باشند. بنابراین هدف کنترل عفونت حذف یک، دو یا تمام معیارهای بالاست. باید دانست که قرارگیری در معرض میکروارگانیسم به معنی ابتلا به عفونت نیست چرا که عملا قرار نگرفتن در معرض میکروارگانیسم غیرممکن است.
اقدامات احتیاطی
- انتقال عفونت میتواند از پرسنل دندانپزشکی به بیمار، بیمار به پرسنل دندانپزشکی، یا بیمار به بیمار صورت بگیرد.
- مسیرهای اصلی انتقال این ویروس در دندانپزشکی به این صورت است: 1. بزاق 2. خون 3. ترشحات تنفسی
- از آنجایی که افراد مبتلا به ویروس، چه بیمار چه پرسنل، ممکن است شناسایی نشده باشند، بهتر است موارد احتیاطی در تمام پروسههای دندانپزشکی رعایت شوند. هنگام اجرای عملیات تهاجمی روی افراد مبتلا باید از اقدامات کنترل عفونت اضافی نیز استفاده شود.
- کارمندان مراکز دندانپزشکی که در خطر ابتلا قرار دارند، باید تستهای مربوطه را انجام دهند و کسانی که آلوده شده اند باید توصیه های پزشکی و درمانی مناسب دریافت کنند تا اطمینان حاصل کنند خطری برای بیماران نداشته باشند.
سابقه پزشکی
- سابقه پزشکی باید به دقت ثبت شود و در معاینات بعدی به روز شود. غربالگری سابقه مواجهه با ویروس الزامی است.
اقدامات محافظتی
محافظت با ترکیب پروسههای ایمنسازی، استفاده از تکنیکهای منع و رعایت دقیق پروسههای کنترل تحقق مییابد:
- ایمنسازی: به تمام کارمندان مراکز دندانپزشکی توصیه میشود خود را در برابر COVID-19 ایمن سازند.
- یونیفرمهای محافظ: یونیفرمها باید به صورت منظم و در صورت آلوده شدن تعویض گردند. گان، پیشبند و دستکش در تمام مراحل درمانی باید استفاده شوند. در صورتی آسیب دستکشها، باید آنها را عوض کرد. دستان باید بلافاصله قبل و بعد از استفاده از دستکش با صابون و مایع ضدعفونی شسته شوند. برای خشک کردن دستها از دستمال کاغذی یکبار مصرف استفاده کنید.
- هرگونه برش یا ساییدگی در دستها باید با تجهیزات ضدآب پوشیده شود.
- عینک محافظ، ماسک یا شیلد صورت: اپراتورها و دندانپزشکان باید از عینک محافظ، ماسک یا شیلد صورت استفاده کنند تا از چشمانشان در برابر آلودگی و آئروسل که در هنگام آمادهسازی cavity ، جرمگیری و پاکسازی تجهیزات ایجاد میشوند محافظت کنند.
- لوازم تیز و سوزن: از این لوازم باید با احتیاط زیادی استفاده شود تا آسیب غیرعمد به بار نیاورند. درپوش سوزن نباید در تماس غیرمستقیم با هر دو دست باشد یا نوک سوزن آلوده هرگز نباید با بخشی از بدن در تماس داشته باشد. میتوانید کاپون سوزن را روی سینی بگذارید، درپوش را در یک دستگاه resheathing قرار دهید یا درپوش را با انبرک بگیرید و بگذارید.
کمکهای اولیه و آسیب تلقیح
در صورت جراحت با یک ابزار آلوده، حتما باید خون بیاید و با آب روان شسته شود. تمام حادثهها باید به رئیس کلینیک گزارش شوند. هنگام نگرانی درمورد احتمال انتقال آلودگی، بخش حوادث و فوریتهای پزشکی باید تست سرولوژیک مناسب، ارزیابی پزشکی و فالوآپ انجام دهند و شماره تماس و آدرس بیمار را ثبت کنند.
استریل کردن ابزار:
- تمامی ابزار قبل از استریل شدن باید به خوبی با مواد شوینده و آب شسته شوند. از پاشیدن آب خودداری کنید.
- از دستکشهای تخصصی مربوطه یا در صورت امکان از شیلد استفاده کنید.
- آیتمهای نفوذکننده به بافتها باید با اتوکلاو تایپ B استریل شوند.
- آیتمهایی که با غشا مخاطی در تماسند ولی به بافتها نفوذ نمیکنند نیز باید با حرارت، یا مواد ضدعفونی کننده استریل شوند. مثلا در محلول گلوتارآلدئید 2 % در یک ظرف دربسته، بر اساس دستوالعملهای شرکت سازنده، غوطهور شود.
- تمام پسماندههای شیمیایی باید پس از یک شستشوی عمیق از بین بروند.
- سربندها، اینسرتهای اسکیلر اولتراسونیک و نوک سرنگهای هوا-آب اگر قابل جداکردن باشند، باید به مدت 30 ثانیه شسته، پیاده سازی، پاکسازی و در صورت لزوم روغنکاری شده و در بین بیماران اتوکلاو شوند. سربندهایی که قابل اتوکلاو نیستند با یک عامل ضدویروسی مناسب ضدعفونی میشوند.
- پس از ضدعفونی کردن تمام وسایل باید در یک محفظه تمیز قرار گیرند تا دوباره آلوده نشوند. ابزار جراحی و اندودنتیک باید در محفظههای سربسته نگهداری شوند. ممکن است لازم شود این ابزار قبل از استفاده دوباره استریل شوند. بنابراین مراقب باشید که این وسایل قبل از استفاده خنک شده باشند.
ضدعفونی کردن سطوح
- سطوحی که در معرض آلودگی قرار دارند، باید بعد از انجام عملیات درمانی ضدعفونی شده و با روکش یکبار مصرف پوشیده شوند. بهتر است پروسههایی را اجرا کنید که تماس با این سطوح را بعد از درمان بیمار کاهش دهد.
- بین جلسات درمانی این سطوح باید با الکل 70 % ضدعفونی شوند. اگر چرک یا خون وجود داشت باید از هیپوکلریت سدیم 5 % استفاده کنید و بعد آن را با آب بشویید. برای جلوگیری از تماس این مواد با پوست و چشم باید از دستکش استفاده کرد.
ساکشن و تهویه
- استفاده از ساکشن به کاهش انتقال از طریق آئروسل کمک میکند. تهویه هوا نیز موثر است.
- توربینهای با هواکش حجم بالا و اجکتورهای بزاق باید با آب بین بیماران و مواد ضدعفونی کننده به طور منظم شسته شوند.
دفع ضایعات
- سوزنها و اسکالپلها باید در محفظههای سوراخ نشدنی قرار داده شوند و به طور ایمن مهر و موم شوند.
- این ابزار و تمام ابزار پزشکی در کیسههای قرمز بستهبندی میشوند. کیسههای زرد برای خدمات جمع آوری ویژه بیمارستان و کلینیکها و کیسههای سیاه برای ضایعات غیرعفونی استفاده میشوند.
- ضایعات مایع باید به دقت در یک محفظه ریخته شوند و شسته شوند.
موارد مرتبط با لابراتوار
- قالبها باید به خوبی شسته شوند تا هرگونه آثار خون و بقایای دیگر از بین برود.
- هنگام کار با لوازم لابراتوار باید از دستکش استفاده کرد.
- برای ضدعفونی کردن سیلیکون و پلیسولفور، آنها را در گلوتارآلدئید 2 % یا هیپوکلریت سدیم یک دهم درصد بیندازید.
- آلژینات و پلی اتر را با هیپوکلریت سدیم یک دهم درصد ضدعفونی کنید و بعد آن را در یک دستمال اشباع از هیپوکلریت سدیم بپیچید و در محفظهای سربسته قرار دهید.
لوازم مورد نیاز در اورژانس دندانپزشکی
1 . تجهیزات استریل ابزار و ضدعفونی سطوح
- اتوکلاو تایپ B ، محلولهای ضدعفونی، محلول الکلی ضدعفونی کننده دست
2 . تجهیزات درمان اورژانس
- موارد برای درمان اورژانس پالپوتومی، درناژ آبشه، کشیدن دندان، کنترل خونریزی، چسباندن روکش
3 . تجهیزات حفاظت شخصی
- ماسک NN9595 ، گان، شیلد، دستکش و کلاه یکبار مصرف
4 . پوستر دستورالعملهای وزرات بهداشت برای عموم
- فرم تریاژ و غربالگری برای کادر دندانپزشکی
- فرم غربالگری برای مراجعه کننده
- پمفلت آموزش محافظت شخصی در برابر ویروس کرونا برای مراجعین
- پمفلت آموزش محافظت شخصی در برابر ویروس کرونا برای پرسنل
- علائم بیمار COVIDCOVID--1919 و بیماریهای مشابه
تشخیص فرد مشکوک یا مبتلا به ویروس کرونا
برای تشخیص افراد مشکوک یا مبتلا به ویروس کرونا باید موارد زیر با آنها چک شود:
- آیا فرد اخیرا به مناطقی که ویروس شیوع پیدا کرده سفر داشته یا با افراد مبتلا به این ویروس در تماس بوده یا نه
- بیمار سرفه خشک یا تب دارد یا نه
- بیمار تنگی نفس یا هیپوکسی دارد یا نه (<93%2spo)
- بررسی آزمایشات CRP
- لنفوپنی
- افزایش LDH یا CPK
- در سی تی اسکن فرد، نمای گرند گلاس GGO وجود دارد یا نه
- افرادی که در فروشگاه ها، رستورانها و هتلها کار میکنند و با گروه های بزرگ از نواحی پرخطر جغرافیایی قرار میگیرند، بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند.
تفاوت این ویروس و سرماخوردگی به صورت زیر است:
| ویژگی ها | کرونا ویروس | آنفولانزا | سرما خوردگی |
| سرعت شروع | تدریجی | ناگهانی | تدریجی |
| تب | شایع (99%) | کمتر از 40C | شایع |بیشتر از 40C | نادر | کمتر از 40C |
| لرز | نادر | خفیف | شایع | شدید | نادر | شدت متوسط |
| سر درد | نادر (7%) | خیلی شایع | نادر |
| سرفه | شایع (60%) | خشک | شایع | مرطوب | نادر | خشک |
| گلو درد | نادر (20%) | شایع | شایع |
| درد عضلانی | نسبتا نادر (35%) | خیلی شایع | نادر |
| احساس خستگی | شایع (70%) | شدت متوسط | خیلی شایع | شدید | نادر | خفیف |
| آبریزش بینی | بسیار نادر | نادر | خیلی شایع |
| احساس گرفتگی بینی | نسبتا شایع | نادر | خیلی شایع |
| عطسه | بسیار نادر | یسیار نادر | خیلی شایع |
| ناراحتی در قفسه سینه | شایع و شدید | شیوع متوسط | شدت متوسط | نادر | خفیف |
| بی اشتهایی | نسبتا شایع (40%) | شایع | نسبتا شایع |
| شکم درد | نادر (3%) | نادر | خیلی نادر |
| تهوع و استفراغ | نادر (کمتر از 10%) | نسبتا شایع (25%) | خیلی نادر |
| اسهال | نادر (10%) | نسبتا شایع (25%) | معمولا عارض نمیشود |
| تاثیر عوامل زمینه ساز | کاملا موثر | کاملا موثر | نه چندان کوثر |
منابع:
گزیده نکات بالینی در مراکز درمانی دندانپزشکی
natuer.com
thelancent.com
who.int
ncbi.nlm.nih.gov
jamanetwork.com
medrxiv.org
ada.org
cda.org
dentistrytoday.com
