دغدغه صنفی که از پانل علمی ارتودنسی سر باز کرد
چالش میان عمومی و متخصص در حوزه آموزش و درمان ارتودنسی که در روزهای منتهی به برگزاری کنگره اکسیدا۵۷ در شبکه‌های اجتماعی بالا گرفت در جریان برگزاری این کنگره نیز نمود داشت. در روز اول کنگره پانل پرسش و پاسخی با موضوع «چالش‌های درمان ارتودنسی در کلینیک‌های دندانپزشکی» در آمفی‌تاتر سالن اجلاس سران با حضور رییس فعلی و سابق انجمن ارتودنتیست‌های ایران برگزار شد. هرچند مدیران پانل تلاش داشتند با اجتناب از ورود به بحث‌های صنفی و حاشیه‌ای، جریان پانل را در حوزه مباحث و چالش‌های علمی هدایت کنند اما طرح یک پرسش، آتش زیر خاکستر اعتراضات دندان‌پزشکان عمومی را دوباره روشن کرد.
حدود ورود دندان‌پزشکان عمومی به درمان‌های ارتودنسی چیست؟
این پرسشی بود که در جریان این پانل، پاسخ آن به دکتر دکتر مهدی رقبیدی کاشانی واگذار شد. دکتر کاشانی در پاسخ به این سؤال گفت: «این سؤالی ساده، با پاسخی سخت است که باید در جواب آن گفت حدود ورود دندان‌پزشکان عمومی به ارتودنسی، تا حدود زیادی به خود آن‌ها و میزان توانایی، اطلاعات نظری و تجربه‌ای که در خود سراغ دارند بستگی دارد.»
او ادامه داد: «بهترین راه این است که دندان‌پزشکان عمومی کار خود را در درمان‌های ارتودنسی با اصلاح نامرتبی دندان‌ها و خودداری از پرداختن به مشکلات اسکلتال شروع کنند و پس از تسلط یافتن بیشتر، آن را گسترش دهند. چرا که در تخصص ما قول معروفی وجود دارد که می‌گوید نیمی از موفقیت درمان، به طرح درمان و تصمیم‌گیری خوب بستگی دارد و انتخاب و درمان یک کیس ساده ارتودنسی، نیازمند اطلاعات زیادی از مباحث علمی مختلف است.»
دندان‌پزشکان عمومی در ورود به ارتودنسی محدوده‌ای ندارند
دکتر محمدرضا صفوی، از دیگر اعضای پانل، در پاسخ به این سؤال گفت: «در کشور ما در دوران حاضر، تکنولوژی با شیب بسیار تندی پیشرفت می‌کند و درضمن، این امر در تربیت دندان‌پزشکان و ورود آن‌ها به بازار کار هم صادق است. بنابراین از مجموعه این دو، می‌توان نتیجه گرفت که ضروری است دندان‌پزشکان با نهایت دقت و دانش و تجربه وارد هر کاری شوند چرا که در غیر این صورت قطعاً متضرر خواهند شد.»
او اضافه کرد: «با این توضیح، محدوده ورود به درمان‌های ارتودنسی، به مقدار درسی که دندانپزشک خوانده، مقدار وقتی که برای یادگیری تکنیک صرف کرده و مقدار تجربه‌ای که کسب کرده است بستگی دارد و این محدوده‌ای بی‌نهایت است که کسی نمی‌تواند آن را تعیین کند.»
او خاطرنشان کرد: «موضوع مهم این است که هر دندانپزشک باید یک درمان خاص را به عنوان شگرد خود انتخاب کند و تجربه لازم را در آن بیاموزد. این کاری است که متخصصین ارتودنسی هم انجام می‌دهند، چرا که اگر بخواهند با دانش و تجربه کم و بدون به کار گیری تکنولوژی روز به درمان بپردازند، موفق نمی‌شوند.»
اگر می‌دانستیم با چهار جلسه ارتودنسی یاد می‌دهند، دیگر تخصص نمی‌گرفتیم!
در ادامه، دکتر بهنام خسروانی فرد سؤال مرتبطی با سؤال قبلی را قرائت کرد و در پاسخ به آن گفت: «سؤال پرسیده شده که چرا متخصصان ارتودنسی برعکس سایر رشته‌ها تمایلی به گذاشتن کلاس‌های عملی برای دندان‌پزشکان عمومی و متخصصی که به ارتقاء دانش خود نیاز دارد نشان نمی‌دهند. من به این سؤال با یک سؤال دیگر پاسخ می‌دهم و آن این است که شما می‌خواهید ما کدام قسمت از ارتودنسی را یادتان بدهیم؟ متأسفانه وقتی صحبت از این تخصص می‌شود، کسی اجزاء علم ارتودنسی را از یکدیگر جدا نمی‌کند، اما در سایر تخصص‌ها، چنین نیست.»
او ادامه داد: «آیا تا به حال دیده‌اید که موسسه‌ای کلاس چهار جلسه‌ای آموزش تخصصی دندانپزشکی ترمیمی یا جراحی فک و صورت بگذارد؟ اگر می‌شود علم ارتودنسی را در چند جلسه آموخت پس چرا دوره تخصص چهار ساله برای آن گذاشته‌اند و ما متخصصین بخت برگشته رفتیم و چهار سال در دانشگاه درس خواندیم؟ من بیست سال است متخصص ارتودنسی هستم و گاهی به برخی از درمان‌هایی که پانزده سال پیش انجام دادم می‌خندم.»
او تصریح کرد: «قول معروف در مقالات و نشریات و غیره این است که متخصصین ارتودنسی، ارتودنسی را یاد نمی‌دهند. در حالی که همه افرادی که در این سالن نشسته‌اند، دغدغه کار ارتودنسی دارند و می‌دانند که هر بیماری که وارد مطب می‌شود، با بیمار بعدی تفاوت دارد. حال اگر شما می‌خواهید برای مثال کراس فایت قدامی را بیاموزید، من اعلام آمادگی می‌کنم که در سه جلسه این مبحث را آموزش می‌دهم، اما مشروط بر اینکه بتوانید آن را اجرا کنید.»
تمایل دندان‌پزشکان عمومی به آموختن ارتودنسی قابل تقدیر است
در ادامه، یکی از دندان‌پزشکان عمومی حاضر در سالن، در پاسخ به سخنان دکتر خسروانی فرد گفت: «ابتدا از شما درخواست می‌کنم تخصصی مانند جراحی فک و صورت را که بیشتر به سمت پزشکی تمایل دارد و مبحثی جدا از دندانپزشکی است را با ارتودنسی قیاس نکنید. موضوع دیگر این است که تمایل دندان‌پزشکان عمومی به برطرف کردن نواقص کار خود و ارائه خدمات درمانی بهتر که به خاطر آن، مطب خود را تعطیل می‌کنند و از شهرهای مختلف به تهران می‌آیند قابل تقدیر است.»
او ادامه داد: «عده‌ای می‌گویند همکاران ما این کار را به دلیل منافع مالی انجام می‌دهند، اما این موضوع صحت ندارد و اگر دغدغه مالی برای دندانپزشک در اولویت بود، راه‌های موجه‌تری برای رفع آن وجود داشت. واقعیت این است که هیچ دندانپزشک عمومی از راه‌های دور برای آموزش دیدن کراس فایت قدامی در سه جلسه به تهران نمی‌آید و من از متخصصینی که در این حوزه تصمیم‌گیرنده هستند، درخواست می‌کنم بستر مناسبی برای پاسخ به این نیاز علمی آنان فراهم کنند.»
در حاشیه
در ادامه، دکتر خسروانی فرد در حالی که شخص مقابل در حال سخن گفتن بود، با چند بار تلاش سخنان او را قطع کرد و دیالوگی با این مضمون بین آنان شکل گرفت:
دکتر خسروانی‌فرد: این جلسه برای مطرح شدن مباحث علمی در نظر گرفته شده و از آنجا که موضوع شما صنفی است، اجازه بدهید بعد از جلسه در خدمت شما باشیم.
(اصرار دندانپزشک عمومی برای ادامه به سخنان خود.)
دکتر خسروانی: آقای دکتر! شما گفتید به ارتودنسی علاقه‌مند هستید و در کلاس‌های آن شرکت کرده‌اید؟ پس بفرمایید درمان کراس بایت قدامی کودک ۶ ساله چقدر طول می‌کشد؟
دندانپزشک عمومی: خیلی کم طول می‌کشد. شاید چند ماه.
دکتر خسروانی: خیر دو هفته طول می‌کشد آقای دکتر. برای همین می‌گویم این قدر داستان را ساده نگیرید. بعداً درباره این موضوع صحبت می‌کنیم. بهتر است به سؤال‌های دیگر بپردازیم.
یکی دیگر از دندان‌پزشکان عمومی حاضر در سالن: ما بعداً شما را پیدا نمی‌کنیم. اساتید ارتو غیب می‌شوند و ما به آن‌ها دسترسی نداریم. در انجمن هم مدام، کلاس ارتو ۱، ارتو ۲ و بازآموزی می‌گذارند و دوباره از نو شروع می‌کنند.
دکتر محمدرضا صفوی: اصلاح برنامه‌های بازآموزی مدت طولانی است که به وزارت بهداشت پیشنهاد و تصویب شده، اما متأسفانه هنوز اجرایی نشده است.
و بحث ورود دندان‌پزشکان عمومی به ارتودنسی و آموزش آنان همین‌جا پایان یافت.
منبع: دندانه
