تعامل انجمن‌های دندانپزشکی برای ارایه راهکار درباره تامین نیروی مورد نیاز در مناطق محروم
علی تاجرنیا
رئیس هیات‌مدیره انجمن دندانپزشکی ایران
چندی پیش ( ۴ مرداد ) جلسه هم‌اندیشی روسای هیات‌مدیره انجمن‌های علمی دندانپزشکی ایران با دکتر حسن هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد. در این جلسه ۱۲ انجمن دندانپزشکی ایران حضور داشتند. این جلسه عمدتا پیرو درخواست‌هایی که انجمن‌های علمی با محوریت انجمن دندانپزشکی ایران داشتند، برگزار شد و موضوع اصلی هم دغدغه‌هایی بود که اخیرا در جامعه دندانپزشکی ایران درباره تربیت نیروهای حد واسط مطرح‌شده بود.
در ابتدای جلسه من به‌عنوان نماینده انجمن‌ها، به بیان دغدغه‌های آنها پرداختم. سخنان من حول ۳ محور اصلی بود؛ محور اول توجهی که دولت تدبیر و امید به مقوله سلامت داشت و همچنین نگاهی که وزیر بهداشت محترم به امنیت سلامت داشته و درنهایت توجهی که در این دوره به‌ویژه به امور دندانپزشکی شده است. چنانچه می‌دانید تا پیش از این حوزه دندانپزشکی فقط در سطح کارگروه و زیرمجموعه اداره بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت فعالیت می‌کرد اما در دولت تدبیر و امید در وهله اول شورای سلامت دهان و دندان تشکیل شد ( که به نوبه خود امری نادر بود). پس از آن اداره سلامت دهان و دندان، زیر مجموعه معاونت بهداشتی و در حوزه درمان هم اداره امور دندانپزشکی، زیرمجموعه معاونت درمان شکل گرفت. باید این موضوع را نیز خاطرنشان کرد که نگاه وزیربهداشت این است که در درازمدت با تشکیل سازمان سلامت دهان و دندان و امور دندانپزشکی، کلیه مواردی که به حوزه دندانپزشکی مربوط می‌شود اعم از آموزش، درمان، بهداشت و تجهیزات دندانپزشکی را به این سازمان منتقل کنند. این موضوع مورد حمایت انجمن‌ها بوده است و از وزیر هم بابت آن تشکر می‌کنیم.
محور دوم، اهمیت و جایگاه انجمن‌ها بود. در این بین دو تقاضای جدی مطرح شد. اول اینکه در برنامه توسعه ششم جناب وزیر و وزارت بهداشت سعی کنند با کمک وزارت آموزش عالی نقش انجمن‌های علمی را به‌طور برجسته‌ای مشخص کنند و آن را تقویت کنند. دوم، برون‌سپاری بخش‌هایی از اختیارات وزارت بهداشت به انجمن‌ها. همانطور که می‌دانید قانون این اجازه را به دولت می‌دهد که برخی وظایف خود در حوزه‌های آموزشی، بهداشتی و درمانی را واگذار کند اما متاسفانه کمتر شاهد چنین انعطافی از سوی دولت بوده‌ایم و حتی بخش‌های کوچکی که در بخش آموزش در اختیار انجمن‌ها بود، طی سال‌های اخیر در برخی موارد با محدودتر شدن اختیارات روبرو شدند.
محور سوم، تربیت نیروهای حد واسط بود. به عبارتی، سخنان من حول محور اقدامی بود که وزارت بهداشت در تبدیل وضعیت تکنسین دهان و دندان به بهداشتکار دهان و دندان در پیش گرفته است. در این زمینه چند مساله مورد توجه قرار گرفت. اول، نفس این کار بود که تکنسین‌های سلامت دهان و دندان، Oral Hygienist هستند. طبیعتا تبدیل وضعیت آنها به بهداشتکار دهان و دندان که کار درمانی بکنند، از لحاظ روند قانونی دارای اشکالاتی است. دوم، اینکه تجربه بهداشتکار دهان و دندان مربوط به زمانی است که ما کمتر از ۳ هزار دندانپزشک در کشور داشتیم و طبیعتا نیاز ویژه و خاصی بود و البته همین تجربه نشان داد آنهایی که از طریق بهداشتکار آمدند و دندانپزشک شدند، به مناطق محروم بازنگشتند و به‌نوعی نمی‌توان با این نگاه که تجربه صددرصد موفقی بوده است به آن استناد کرد؛ آن هم در شرایطی که ما بالغ بر ۳۰ هزار دندانپزشک داریم.
همچنین در قانون آمده است که این بهداشتکاران با یک کنکور اختصاصی می‌توانند دندانپزشک شوند. این تبدیل وضعیت تالی فاسدهایی دارد مثلا آنهایی که به سمت بهداشتکار شدن می‌روند به‌جای آنکه به دنبال آن باشند که به مناطق محروم بروند و با دولت همراهی کنند، به دنبال دندانپزشک شدن وارد این طرح می‌شوند. با توجه به اینکه پذیرش دانشجو معمولا با دخالت‌های منطقه‌ای ( از جهت بومی گزینی ) روبرو است، شاهد آن هستیم که گاه مسیرهای ناصحیحی در این زمینه نیز در پیش گرفته می‌شود.
در ادامه جلسه دکتر محمدحسین تقدیسی، رئیس انجمن ارتقای سلامت که در کنار انجمن‌های دندانپزشکی ایران در این نشست شرکت کرده بودند. توضیحاتی درباره میزان اثرگذاری فعالیت‌ها و میزان خدمات‌رسانی نیروهای حد واسط مطرح کردند. نظر کلی این بود که نیروهای حد واسط در اکثر کشورها نقششان در حوزه بهداشت و پیشگیری است و کمتر در حوزه درمان ورود پیدا می‌کنند. چنانچه اگر قرار است اقدام جدیدی صورت گیرد و دولت ورود کند، بهتر است در این زمینه ورود کند. همچنین در این جلسه دکتر حسین حصاری، دبیر انجمن سلامت دهان و دندان اجتماعی آمارهایی درباره نیازهای کشور به دندانپزشک و تکنسین سلامت دهان و دندان مطرح کرد. چنانچه متناسب با تربیت نیروهای بهداشتکار دهان و دندان الزاما وضعیت بهداشت دهان و دندان بهتر نشده است و باید دولت در حوزه بهداشت و پیشگیری ورود بهتری داشته باشد.
پس از بیان نقطه نظرات انجمن‌ها، وزیر بهداشت به بیان نظرات و برنامه‌های وزارت بهداشت در حوزه تامین نیرو برای اعزام به مناطق محروم و پاسخ به دغدغه دندان‌پزشکان پرداخت. بنابر اظهارات جناب وزیربهداشت، دغدغه ایشان دسترسی عادلانه مردم به خدمات بوده و تصورشان این است که اکثر دندان‌پزشکان در مناطق محروم حضور پیدا نمی‌کنند. بر همین اساس است که برنامه احیای بهداشتکاران دهان و دندان را در پیش گرفته‌اند. وزیر بهداشت تاکید داشتند که بحث ما این نیست که الزاما با تربیت بهداشتکار آن دغدغه را رفع کنیم. البته بنا بر تصور مذکور، چنین مسیری را دنبال می‌کنند.
در نهایت قرار بر این شد که انجمن‌های علمی دندانپزشکی ایران، چندی پیش از پایان مردادماه نقشه راهی که اهداف مورد نظر وزارت بهداشت درباره تامین نیرو برای اعزام به مناطق محروم را تامین می‌کند، ارائه دهند تا پس از بحث و بررسی و ارائه پیشنهاد‌ها هم در وزارت بهداشت و هم شورای سلامت دهان و دندان در مسیر اجرایی شدن قرار گیرد. بر این اساس هم دغدغه‌ها رفع می‌شود و هم التهاباتی که نسبت به این مسئله و کارآمدی این طرح وجود دارد، از بین برود. البته ما ظرف هفته آینده ۲ جلسه کارشناسی فشرده خواهیم داشت و در تلاشیم زودتر از پایان موعد مقرر به وعده‌مان عمل کنیم تا حداقل در اولین گام تجربه تعامل میان انجمن‌ها و وزارت بهداشت تجربه مثبتی باشد.
منبع: دندانه
