گفتگو با دکتر محسن شیرازی درباره حدود ورود دندان‌پزشکان عمومی به درمان ارتودنسی

هم‌پوشانی درمان‌های بالینی دندان‌پزشکی و ورود دندان‌پزشکان به سایر تخصص‌ها به غیر از حوزه تخصصی خود، امری رایج است، اما در این بین ورود دندان‌پزشکان عمومی به ارتودنسی، به موضوعی چالش‌برانگیز تبدیل شده است که موافقان و مخالفان آن دلایل مختلفی را برای صحیح یا غلط بودن آن عنوان می‌کنند.

دکتر محسن شیرازی، استاد رشته ارتودنسی دانشکده دندان‌پزشکی تهران، ریس سابق هیئت مدیره انجمن ارتودنتیست های ایران و عضو فرهنگستان علوم‌پزشکی، ورود به ارتودنسی برای درمان ناهنجاری‌های فکی در دوران رشد کودکان را در چارچوب وظایف دندان‌پزشکان عمومی می‌داند و می‌گوید: «حوزه ورود دندان‌پزشکان عمومی به ارتودنسی را می‌توان تشخیص و درمان ناهنجاری‌‌های فکی که از راه ارتودنسی متحرک قابل اصلاح هستند تعریف کرد. چرا که اگر دندان‌پزشک در حین رشد طفل، این درمان‌ها را انجام دهد، می‌تواند مشکل او را به طور کامل برطرف کند و بهترین نتیجه را هم از درمان بگیرد. بنابراین نه تنها این کار اشکالی ندارد، بلکه تکلیف آن‌ها به شمار می‌رود.»
رئیس سابق هیئت مدیره انجمن ارتودنتیست های ایران خاطرنشان می‌کند: «اگرچه اصلاح این ناهنجاری‌ها به عواملی مانند همکاری بیمار هم‌ بستگی دارد، اما اگر به موقع درمان نشوند، ممکن است به کیس بسیار پیچیده ارتودنسی و جراحی تبدیل شوند. بنابراین باید گفت می‌توان از درصد بسیاری از ناهنجاری‌های دندانی، فکی، با اصلاح به موقع توسط یک وسیله بسیار ساده، پیش‌گیری کرد و به همین دلیل این موضوع در کوریکولوم‌های دندان‌پزشکی عمومی لحاظ شده است.»

ورود دندان‌پزشکان عمومی به ارتودنسی ثابت جایز نیست
این استاد دانشگاه اما با ورود دندان‌پزشکان عمومی در درمان‌های ارتودنسی موافق نیست و می‌گوید: «زمانی که بیمار از سن رشد خود عبور می‌کند و دچار ناهنجاری‌های فکی پیچیده‌تری می‌شود، به درمان‌های دشوارتری نیاز پیدا می‌کند که در کوریکولوم آموزشی دندان‌پزشکی عمومی دیده نشده‌اند و بنا بر احتیاط، فارغ‌التحصیلان این مقطع تحصیلی نباید به این درمان‌ها اقدام کنند.»
دکتر شیرازی تصریح می‌کند: «این ناهنجاری‌ها با ارتودنسی ثابت قابل اصلاح هستند که از چند وجه، دارای پیچیدگی‌های مخصوص به خود است. یکی از ابعاد این پیچیدگی‌ها، به مرحله تشخیص مربوط می‌شود که به‌دقت بیشتری نیاز دارد و ابعاد دیگر آن، مکانیک‌تراپی، اجرا، کنترل‌های بعدی و دست آخر جلوگیری از برگشت درمان هستند که باید گفت تمامی آن‌ها به دانش و ممارست بیشتری نیاز دارند.»
این استاد دانشکده دندان‌پزشکی تهران در ادامه تأکید می‌کند: «دلیلی که برای پافشاری بر ممانعت دندان‌پزشکان عمومی از انجام ارتودنسی ثابت وجود دارد، این است که تفاوت ارتودنسی با سایر تخصص‌ها، تفاوت عمده شرایط بیماران با یکدیگر است. چرا که سایر درمان‌ها مانند گذاشتن بریدج و پارسیل، فرمول مشخص و ثابت دارند، اما در ارتودنسی، هر بیمار با بیمار دیگر تفاوت‌های خاص دارد و صرف نظر از نوع ناهنجاری‌ها، بر حسب سن مراجعه، عادات روزمره و مشکلات نسج نرم شرایط متفاوتی با بیمار دیگر پیدا می‌کند.»
دکتر محسن شیرازی در پایان می‌گوید: «بنا بر این توضیحات، در یک کلام، باید گفت اعتقاد ما بر این است که همکاران دندان‌پزشک عمومی به خوبی می‌توانند درصد بسیاری از کودکان نیازمند به ارتودنسی را که ناهنجاری‌های دندانی فکی دارند، درمان کنند، اما بهتر است در مواردی که سن رشد بیمار خاتمه یافته است، به درمان وارد نشوند و با این کار هم به بیمار کمک کنند که خدای ناخواسته تحت درمان غلطی که برگرداندن آن به حالت اول بسیار مشکل‌تر باشد قرار نگیرد و از طرف دیگر، درمانگر در نتیجه این درمان‌های غلط مغبون نشود.»

منبع: دندانه