دکتر نوید ناصرى
عضو شورای عالى نظام پزشکى کشور
رئیس انجمن دندان‌پزشکى ایران- شعبه فارس
چندیست که شاهد انتشار تصاویرى توهین‌آمیز در مورد آموزش ارتودنسى و دندان‌پزشکان عمومى در فضاى مجازى بوده‌ایم که آرامش اکثر همکاران را تحت تأثیر قرار داده است و به گفته برخى از شما عزیزان، خلق و نشر این تصاویر، که تصاویرى حرمت‌شکنانه است، نشانه غره شدن و داشتن نگاهى از بالا به پایین بوده و در جهت محدود کردن فعالیت‌هاى درمانى دندان‌پزشکان قلمداد شده است.
پیرو انتشار چنین هنرنمایى‌هایی تفرقه‌انگیز بین دو گروه دندان‌پزشکان عمومى و متخصصین ارتودنسى، شاهد واکنش‌هایى از سوى همکاران محترم دندانپزشک بوده‌ایم که چنین رفتارها و تصویرگری‌ها و در کل تفکر حاکم بر خلق این نوع تصاویر را محکوم کرده‌اند؛ خوشبختانه ضمن تاکید بیشتر همکاران دندانپزشک بر ناپختگى خالق اثر و جدا کردن حساب ایشان با تمام متخصصین ارتودنسى که حریم‌ها و حرمت‌ها را همواره نگاه می‌دارند، این موضوعات، دستمایه فعالیت‌هاى هنرى و طنز گونه‌اى نیز میان همکاران و به ویژه جوانان دندانپزشک شده که مى‌تواند آینده‌اى ناخوش را در روابط حرفه‌اى رقم زند …
این جانب به عنوان کوچک‌ترین عضو انجمن دندان‌پزشکى ایران در استان فارس و صرفاً به حکم وظیفه و همچنین به دلیل دندانپزشک بودن در وهله نخست و سپس ارتودنتیست بودن، ضمن اظهار تأسف بسیار از چنین رفتارهایى که باعث مخدوش شدن روابط حرفه‌اى و زیر پا گذاردن مبانى اخلاق پزشکى شده است و مهم‌تر آن که ریسمان‌هاى مودت و دوستى بین دندان‌پزشکان و متخصصین ارتودنسى را از هم مى‌گسلد، لازم است مطالب زیر را به عرض شما عزیزان برسانم:
الف- از اصول محرز اخلاقى، حفظ ارزش‌ها و کرامت انسانى و حرمت همکاران و عدم توهین و بى‌حرمتى به ایشان چه در رفتار، چه در کردار و چه در گفتار است.
متأسفانه گرچه در سطح جامعه و طى دهه گذشته، برخى اصول اخلاقى، به راحتى دچار رنگ‌باختگى شده است و میزان پرهیز از ضد ارزش‌ها و بداخلاقى‌ها، کمرنگ شده، اما انتظار از جامعه فرهیخته پزشکى چه از نظر مردم و چه در بین همکاران، بسیار بالاست که باید به آن توجه ویژه‌اى شود.
در ادبیات ما به وضوح آمده است که: «درخت هر چه پربارتر، افتاده تر!» که انتظارى‌ست بجا و خردمندانه که مسئولیت هر یک از ما را در هر مرحله از دانش‌آموختگى، افزون‌تر مى‌کند. بدیهى است انتظارات هر دانش آموخته‌اى از کسانى که مدارج علمى بیشترى را کسب کرده‌اند، چه در بعد دانش و چه در بعد اخلاق و منش، بالاتر باشد.
لذا توهین یا کوچک‌شمارى همکاران دندانپزشک عمومى توسط متخصصین، به کل زشت و ناپسند است؛ چرا که هویت اصلى تمام متخصصین دندان‌پزشکى، که حتى در معرفى خود و مقدم بر رشته تخصصى خود بیان مى‌کنند، «دندانپزشک» است.
ب- تلاش در جهت یادگیرى علم و دانش، قابل ستایش و احترام است.
آن دسته از همکاران دندانپزشک عمومى که در جهت ارتقای سطح دانش دندان‌پزشکى خود، به مراکز شناسنامه‌دار و علمى همچون انجمن‌هاى علمى مراجعه مى‌کنند یا حتى در فقدان دوره‌هاى مصوب در زمینه‌اى از دندان‌پزشکى همچون ارتودنسى، براى فراگیرى علوم و فنون جدید به موسسات و شرکت‌هاى تجارى دارا یا فاقد شناسنامه آموزشى و حتى خارج از کشور متوسل مى‌شوند، نه تنها مستحق کمترین مؤاخذه‌اى نیستند، که بسیار هم قابل احترام هستند.
اما مسئول اصلى حل این معضل دیرین، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى است که باید تا کنون با هم‌اندیشى بزرگان و انجمن علمى مربوطه ساماندهى مى‌شد.
این جانب همچون چند سال پیش باید مجددا تأکید کنم که وجود خلأ قانونى در این زمینه، نه تنها عامل اصلى چنین رفتارها و پیرو آن، چنین تنش‌هایى شده است، بلکه عامل بهره‌مندى برخى شرکت‌هاى تجارى در مبحث آموزش ارتودنسى نیز می‌شود.
همه ما دندان‌پزشکان، شاید بتوانیم به پزشکان محترم و احیانا علاقمند به دندان‌پزشکى، علوم و فنون دندان‌پزشکى را آموزش دهیم، ولى آیا از نظر منطق حاکم بر نظام سلامت، قابل قبول است؟
همه متخصصین چشم، مى‌توانند براى پزشکان عمومى علاقمند، دوره‌هاى آموزشى لیزیک و … را برگزار کنند، ولى آیا نظام سلامت این دوره‌ها را قانونى یا مصوب مى‌شمارد؟
برخورد دوگانه وزارت بهداشت در برخى از امور مشابه در رشته‌هاى مختلف همچون پوست و زیبایى و بى‌توجهى بیشتر به دندان‌پزشکى و تخصص‌هاى مرتبط، عامل اصلى ایجاد مشکلات مبنایى شده است که در این مورد، بحق، انتقاد اصلى باید از متولى آموزش پزشکى در سطح کلان کشورى باشد، نه دندان‌پزشکان عمومى علاقمند به ارتودنسى که به لطف دانشکده‌هاى جدیدالتأسیس، از نظر عددى هم در حال افزایش تصاعدى هستند.
لازم و ضرورى است که وزارت بهداشت، که متولى آموزش علوم پزشکى در سطح کشور است، افزون بر دوره تخصصى ارتودنسى سه ساله موجود، دوره‌هاى آموزشى و توانمندسازى مجاز یک ساله یا بیشتر را همچون سایر ممالک مترقى، با هم‌اندیشى انجمن علمى و بزرگان ارتودنسى کشور، مصوب سازد تا بر اساس تریاژهاى مشخص، همکاران دندانپزشک عمومى که علاقمند به ارتودنسى هستند، از کسب دانش و تکنیک ارتودنسى و امکان مشاوره‌هاى مورد نیاز در حین درمان، محروم نباشند.
به قول استاد سخن، سعدى شیرازى در مورد تلاش عاشق در راه عشق و علاقه خود:
مرا مگوی که سعدی طریق عشق رها کن
سخن چه فایده گفتن چو پند می‌ننیوشم
به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
و گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم
نمى‌توان علاقه زیاد و تلاش در راه دست یازیدن دندان‌پزشکان عمومى محترم به دانش ارتودنسى را مورد نکوهش قرار داد که این نکوهش و انتقاد شایسته وزارت بهداشت و تنها متولى آموزش پزشکى در کشور و تصمیم گیرنده نهایى است که با عدم دوراندیشى، دندان‌پزشکان علاقمند را در محرومیت از کسب دانش قرار داده است.
ج- در موضوع امکان انجام درمان ارتودنسى توسط دندان‌پزشکان عمومى، باید تأکید کنم که طبق قانون امکان انجام درمان ارتودنسى براى تمام دندان‌پزشکانى که خود را در ارتودنسى همچون سایر درمان‌هاى دندان‌پزشکى، توانمند می‌بینند، وجود دارد که همین امر نیز عاملى است که در پرونده‌هاى شکایات براى تعیین خطاها و قصور پزشکى در ارتودنسى، بین درمانگر متخصص یا عمومى در صدور رأى، تفاوتى وجود ندارد.
همین مورد و سایر مواردی که به آنها اشاره شد، ضرورت‌هایى را ایجاد مى‌کند که وزارت بهداشت، بنا به وظایف ذاتى خود، براى رفع خلأهاى قانونى متعدد از یک سو و امکان کسب دانش ارتودنسى به صورت مصوب و مجاز براى دندان‌پزشکان عمومى از سوى دیگر، شرایطى را فراهم کند تا از بروز اخلال در امر آموزش پیشگیرى کند و در نهایت نیز به درمان بیماران بپردازد.
این جانب معتقدم به طور قطع انسجام صنفى در رشته دندان‌پزشکى و تخصص‌هاى مختلف آن، لازمه نیل به مقصود و کسب بهترین نتایج صنفى است که در این راه هیچ فرد حقیقى یا حقوقى نباید این انسجام را مورد هجمه قرار دهد.
لذا به نظر این جانب نه تنها انتظار مى‌رود، بلکه لازم است که براى پیشگیرى از هر نوع بى‌حرمتى و تفرقه بین دندان‌پزشکان عمومى و متخصصین ارتودنسى، ضمن عذرخواهى رسمى خالق آن اثر تصویرى از جامعه دندان‌پزشکان عمومى و علاقمند به ارتودنسى، انجمن ارتودنتیست‌هاى ایران نیز در جهت تقبیح و محکوم کردن چنین رفتارهایى، هم در جهت حفظ حرمت‌ها و شأن همکاران دندانپزشک و هم زیر سوال نرفتن تمامى ارتودنتیست‌هاى محترم کشور، رسماً اعلام موضع نمایند و در جهت پیشگیرى از تکرار چنین رفتارهایى، کلاس‌هاى توجیهى لازم را براى اعضای بیش‌فعال و حرمت‌شکن خود برگزار کنند.
منبع: دندانه
