گفتگو با دکتر محمدعلی افتخاری، از اولین نمایندگان دندان‌پزشکان در سازمان نظام پزشکی
سازمان نظام پزشکی، رابط بین گروه پزشکی و مردم است و باید به مطالبات هر دوی آنان رسیدگی کند. این در حالی است که اختیارات این سازمان، سال به سال در حال کاهش یافتن است و برای مثال دیگر قدرت اجرایی برای دخالت کردن در تنظیم قوانین مالیاتی و صدور رای نهایی برای پرونده‌های شکایات پزشکی و غیره برای آن باقی نمانده است و بدین ترتیب، قادر نخواهد بود پاسخگوی خواسته‌های مراجعان خود باشد.
دکتر محمدعلی افتخاری، از بنیان‌گذاران جامعه دندانپزشکی ایران و از جمله نمایندگان دندان‌پزشکان در سازمان نظام پزشکی در اوایل تأسیس آن یعنی در دوره دوم و ششم بوده است. بنابراین مناسب دیدیم با ایشان گفتگویی درباره عملکرد سازمان نظام پزشکی بین سال‌های۱۳۲۲۵ تا ۱۳۴۰ و روند تدریجی کاهش اختیارات این آن داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای دکتر افتخاری! به‌عنوان شخصی که در اولین سال‌های تشکیل سازمان نظام پزشکی، نماینده دندان‌پزشکان در آن بودید، بفرمایید در آن سال‌ها این سازمان چه اقدامات مؤثری برای گروه دندانپزشکی انجام داد؟
یکی از اقدامات مؤثر سازمان نظام پزشکی در آن زمان، حل و فصل مشکلات مالیاتی دندان‌پزشکان بود. کمیته مالیاتی سازمان را شخص من تشکیل دادم، چرا که زمانی که در آبادان حضور داشتم، شاهد بودم که مالیاتی که از دندان‌پزشکان اخذ می‌شود، دو برابر سایر مشاغل است و این تبعیض مرا می‌آزرد. زمانی هم که به تهران آمدم، شروع به فعالیت در این زمینه کردم و اکنون، بیش از چهل سال درزمینهٔ مالیات تجربه کار دارم. کمیته مالیاتی، در زمان مدیریت دکتر ایرج فاضل در سازمان نظام پزشکی تشکیل شد و پیش از آن، رسیدگی به مشکلات مربوطه، فرایند پیچیده‌ای بود که طبق قانون، باید از طریق کمیسیون بدوی و تجدید نظر پیگیری می‌شد.
در آن دوره همکاری وزارت دارایی و سازمان نظام پزشکی، به‌گونه‌ای بود که مسائل مالیاتی هرگز جنبه حاد پیدا نمی‌کرد. به یاد می‌آورم که در دورانی که میرتقی سیرنگ، معاون درآمد وزارت دارایی بود، به آن‌ها پیشنهاد دادیم که جلسات بررسی مالیاتی پزشکان، در نظام پزشکی برگزار شود و آنان هم پذیرفتند. بنابراین هیات ۶ نفره‌ای شامل دکتر نوری رضوی، دکتر هادوی و دکتر کاشفی شکل گرفت که قانون مالیات که هنوز هم بهترین و کامل‌ترین قانون مالیات ایران و پایه قوانین مالیاتی است را تنظیم کردند. بعد از آن هم به پیشنهاد سازمان نظام پزشکی، مقرر شد نماینده عالی‌مقامی از وزارت دارایی با برنامه‌ریزی کمیته مالیاتی در سازمان حضور پیدا کند و به بررسی مسائل مالیاتی بپردازد. این کار هفت سال ادامه پیدا کرد و مالیات پزشکان در نظام پزشکی بررسی می‌شد و مشکلات همان‌جا فیصله پیدا می‌کرد.
اما در حال حاضر سازمان نظام پزشکی از این قدرت برای تصویب قوانین مالیاتی بی‌بهره است. چه عواملی سبب شده است اختیارات این سازمان به مرور زمان کاهش یابد؟
در ایجاد مشکلات، بودجه، رقابت‌ها، تبعیض‌ها و هزار نکته باریک‌تر از مو که حتی نمی‌شود آن‌ها را بازگو کرد دخیل هستند و بسیاری از عوامل به جو اجتماعی و مجموعه‌ای که مدیریت بهداشت را بر عهده دارد مربوط می‌شود. خوشبختانه وزیر بهداشت ما، شخصی فعال و دارای حسن نیت هستند و فعالیت درزمینهٔ بهداشت و درمان در کشور بسیار خوب و زیاد است، اما نواقص موجود باید همه‌جانبه بررسی شوند و حل آن‌ها از عهده یک شاخه معین برنمی‌آید.
آقای دکتر زالی هم شخص بسیار فعالی هستند و با گروه دندانپزشکی همکاری خوبی دارند، اما به هر حال دست ایشان هم بسته است. من بارها گفته‌‌ام که ضروری است اختیارات نظام پزشکی افزایش پیدا کند تا این سازمان بتواند در بسیاری از مسائل ورود کنند. این در حالی است که نظام پزشکی در دنیا، قدرت مطلق امور مربوط به پزشکی است، اما متأسفانه در کشور ما موقعیت خود را نیافته است. بنابراین اشکال از اینجا ناشی می‌شود و نمی‌توان آن را ناشی از کوتاهی مدیران اجرایی آن دانست.
در دوره‌ای که شما در سازمان نظام پزشکی حضور داشتید هم شاهد این موانع و مشکلات بودید؟
بله. همان‌طور که عرض کردم، پس از هفت سال بررسی مسائل مالیاتی گروه پزشکی و دندانپزشکی در سازمان نظام پزشکی متوقف شد. چرا که وزارت دارایی بسیار مصر بود که اطلاعات طبقه‌بندی شده پزشکان را از نظام پزشکی بگیرد و نظام پزشکی هم در مقابل این خواسته ایستادگی می‌کرد، اما متأسفانه در دوره دوم ریاست آقای دکتر صدر، این کار اتفاق افتاد که بسیار به ضرر پزشکان تمام شد.
حالا هم که شاهد هستیم در چند سال اخیر، کج سلیقگی‌هایی پیش آمده که ضوابط را به هم زده و مشکلاتی به وجود آورده است. متأسفانه گره کار در جاهای دیگر است که باز کردن آن از دست نظام پزشکی و انجمن‌ها خارج است و این مشکلات هم فقط به بودجه مربوط نمی‌شود. برای مثال روز دندانپزشک که از اهمیت زیادی برخوردار است، بی‌‌جهت بر روی روز نامتناسبی قرار داده شده است و این باعث ناراحتی همه دندان‌پزشکان است. پیش از این، روز دندانپزشکی، بیست و چهار دی‌ماه یعنی تاریخ تأسیس جامعه دندانپزشکی و روز معتبر و محترمی بود که در اولین دوره‌ای که من دبیر جامعه دندانپزشکی بودم به هفته دندانپزشکی تبدیل شد. همه‌ساله طی آخرین هفته دی‌ماه فعالیت وسیعی درزمینهٔ بهداشت دهان و دندان صورت می‌گرفت که بسیار مؤثر بود، اما متأسفانه گاهی اشتباهی صورت می‌گیرد که بر جا می‌ماند و حل آن از عهده کسی برنمی‌آید.
آیا تشکیل سازمان نظام‌دندان‌پزشکی می‌تواند باعث تمرکز بیشتر بر مشکلات این قشر شود و آن‌ها را بهتر حل کند؟
همان‌طور که عرض کردم، گره‌ای که دندان‌پزشکان و پزشکان می‌خواهند به دست سازمان نظام پزشکی بگشایند، در جای دیگر است. برای مثال مشکلات مالیاتی منحصر به این گروه نیست، بلکه دولت در نظر دارد کمبود درآمد نفت را از طریق اخذ مالیات از گروه‌های مختلف جامعه جبران کند، اما به هر حال چون گروه پزشکی در معرض دید عموم و به دلایل مختلف مورد انتقاد هستند، دولت به آنان فشار می‌آورد.، بنابراین مجموعه این مسائل به سیاست کلی دولت برمی‌گردد. در دوره ما سازمان نظام پزشکی در مذاکره با وزرای دارایی سهم مؤثری داشت و این موضوع کمک می‌کرد که موانع قبل از اجرا، از میان برداشته شوند و اصلاً به روی کاغذ نیایند، اما شاهد هستیم که امروزه این اختیارات از آن سلب شده‌اند. دست آخر باید بگویم که به طور کلی هرقدر موقعیت نظام پزشکی محکم‌تر باشد و اختیارات آن از نظر قانونی اضافه شود، به نفع مردم و نظام بهداشت عمومی است.
منبع: دندانه
