زیر بهداشت مثل آن مرد رفته سخن می گوید
رضا رئیسی/ روزنامه سپید
مردی که بر راس هرم اجرایی کشور تکیه زده بود، همین چند سال پیش‌سخن از مدیریت جهانی می‌گفت و معتقد بود که با طرح‌ها و ایده‌هایش می‌توان دنیا را دیگرگونه اداره کرد اما دیرزمانی نگذشت که تبعات و تاثیرات این مدیریت مشعشع و بی‌نظیر در جهان، همه عرصه‌های مدیریتی و سپهر عمومی کشور در همه حوزه‌ها را درنوردید و تاثیرات و تبعات هنگفت و غیرقابل کتمانی بر روند توسعه کشور باقی گذاشت. اما گویا اینگونه شعارها قرار نیست پایانی داشته باشد و با رفتن آن مرد و مشخص شدن نتایج اینگونه گفتارها، شاهد پایان چنین شعارهای پرطمطراق اما میان‌تهی و هزینه‌ساز باشیم. وزیر محترم بهداشت نیز گویا بدش نمی‌آید که جا پای آن مرد رفته گذاشته و سخن از الگوی جهانی طرح تحول سلامت می‌گوید. سید حسن هاشمی چند روز پیش در مشهد مقدس گفت:
«طرح تحول سلامت سبب کاهش هزینه‌های درمانی شد، این طرح در دو نوبت متوالی از سوی سازمان بهداشت جهانی موردتقدیر قرار گرفت و قابل‌عرضه به همه کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای منطقه است.»
این ادعا البته در حالی مطرح می‌شود که انجمن داروسازان همین چند روز پیش اعلام کرد که از ابتدای اسفندماه دیگر حاضر نیست که نسخه‌های بیمه‌های تامین اجتماعی را بپیچد و تنها با دریافت پول نقد به مراجعه‌کنندگان پاسخگو خواهد بود. از سوی دیگر در چندین شهر ایران نیز شماری از بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی اعلام کرده‌اند که به دلیل عدم دریافت حق بیمه‌ها حاضر نیستند، خدمات خود را به بیماران تحت پوشش بیمه ارائه دهند و تاکنون نیز اگر این اتفاق افتاده با ریش گروگذاری و خواهش و تمنا بوده که این اتفاق هنوز جامه عمل نپوشیده است و حال باید از وزیر محترم بهداشت پرسیده شود، طرحی که آن را قابل الگوبرداری برای تمام دنیا می‌دانید چرا نتایج این‌چنینی داشته و با افزایش هزینه‌ها که مورد اعتراض اهالی فن و کارشناسان اقتصادی بوده و البته موردتوجه شما قرار نگرفته است، چنین وضعیتی را در حوزه بیمه‌ها رقم‌زده است؟
حال طرح تحول خوب است اما…
وزیر محترم با خاطری آسوده و اطمینانی زائدالوصف پشت تریبون قرارگرفته و باشهامت و جسارت از طرح تحول سلامت سخن می‌گوید. اگر تا دیروز وزیر محترم وقعی به انتقادات کارشناسان فن و اقتصاددانان نمی‌داد و منتقدان از هر نوع و گرایشی را با عناوین مختلف می‌راند، اکنون پا فراتر گذاشته و طرح تحول سلامت را قابل الگوبرداری برای جهانیان می‌داند. این تابلوی خوش آب و رنگ ترسیمی اما در پس پرده سخنان وزیر اشکالات متعددی هم دارد که گویا مسئولان وزارت بهداشت چندان تمایلی به انعکاس و ارائه آن ندارند و یا اگر مجبور به اظهارنظر درباره آن می‌شوند، همه مشکلات را بر سر دیگران می‌شکنند. بدهی بیمه‌ها که پا از مرحله بحران فراتر گذاشته و عن‌قریب است که چرخه خدمت‌رسانی به مردم در طرح تحول سلامت را در گل فروببرد، ازجمله این موارد است. ازیک‌طرف بسیاری از مراکز خدمات درمانی و نیز داروسازان و صنف‌های مختلف حوزه سلامت به‌طور جد معترض عدم پرداخت‌ها در این زمینه هستند و حتی کار به‌جایی رسیده که برای اولین بار سخن از عدم ارائه خدمات به بیماران تحت پوشش بیمه‌ها می‌گویند و از طرف دیگر وزیر محترم بهداشت به انتقاد از بیمه‌ها پرداخته و معتقد است که با عدم پرداخت بدهی آنان است که این وضعیت رقم خورده است، اینجا وزیر بهداشت خود را در مقام طلبکار قرار می‌دهد اما اگر پای سخن طرف مقابل هم بنشینیم، آنان نیز حرف‌ها و نقدهای بسیاری دارند و البته فارغ از اینکه چه طیف و جریانی منجر به پدید آمدن این وضعیت شده این نکته کتمان شدنی نیست که طرح تحول سلامت با همه مزایای و امتیازاتش در پدید آمدن این وضعیت بی‌تاثیر نبوده و نقش اصلی را داشته است.
معایب مدیریت در سطح جهانی
معضل بدهی بیمه‌ها امری است که اکنون به‌عنوان مهم‌ترین چالش طرح تحول سلامت مطرح است، آن‌چنان‌که وزیر محترم بهداشت نیز چندی پیش به همین نکته اشاره و گفته بود، تنها چیزی که می‌تواند طرح تحول سلامت را به شکست برساند، بیمه‌ها هستند. پس تا اینجای کار مهم‌ترین پاشنه آشیل طرح تحول سلامت مشخص‌شده است، بدهی چند هزارمیلیاردی بیمه‌ها، که کسی پیرامون آن شک و شبهه‌ای ندارد. وزیر بهداشت البته بابت رقم خوردن این وضعیت و تلنبار شدن بدهی بیمه‌ها که در ارائه خدمات درمانی حوزه‌های مختلف عرصه سلامت اختلالات جدی ایجاد کرده است، انگشت اتهام را به‌سوی وزارت رفاه و مجموعه‌های بیمه‌گر گرفته و معتقد است که آنان با عدم پرداخت بدهی‌های خود بزرگ‌ترین مانع را در برابر طرح تحول سلامت قرار داده‌اند اما در سوی مقابل بیمه‌ای‌ها نیز می‌گویند که وزارت بهداشت ۹۵۰۰ میلیارد تومان به بیمه‌ها بابت طرح تحول سلامت بدهکار است و البته آنان معتقد هستند که اجرای غیر حساب‌شده و افزایش تعرفه‌ها منجر به ضررهای هنگفت برای بیمه‌ها شده و چرخه اقتصادی آنان را با اختلال روبرو ساخته و در پدید آمدن این وضعیت نقش عمده داشته است. درهرصورت اینکه بیمه‌ها در این میان مقصر هستند یا وزارت بهداشت، اصل این موضوع را مرتفع نمی‌کند که اجرای طرح تحول سلامت در رخ داد این وضعیت نقش اصلی و غیرقابل کتمانی داشته و باید از وزیر محترم بهداشت پرسیده شود که طرحی که آن را در قواره جهانی و در سطح الگوبرداری برای جهانیان معرفی می‌کند، چرا نتوانسته هزینه‌های رو به تزاید را پیش‌بینی و برای ۳ سال آینده آن برآورد هزینه شود که همه ارکان و اجزای حاکمیتی از دولت و مجلس را به میدان بیاورند تا باهم اندیشی یکدیگر و اعطای امتیازات فراوان برای مدیریت بحران به هم‌افزایی با یکدیگر بپردازند. درواقع می‌توان اینجا این مثل قدیمی را مورداشاره قرارداد که می‌گوید: خرج که از کیسه مهمان بود، حاتم طایی شدن آسان بود. الآن همه اضلاع و اجزای حاکمیت گرد هم آمده‌اند تا این طرح ملی زمین نخورد و شیرازه آن از هم نپاشد که انشاء الله نیز موفق خواهند بود اما بدون شک طرحی که به‌عنوان الگو برای جهانیان مطرح می‌شود باید بسیار حساب‌شده‌تر و منسجم‌تر از این حرف‌ها بوده و مصداق این نباشد که عطار از مشک خود تعریف و تمجید کند.
در نهایت…
طرح تحول سلامت شاید توانسته رضایتمندی را دربرخی سطوح جامعه رقم بزند اما قرار نیست که معضلات آن نیز موردتوجه قرار نگرفته و معایب آن نیز دیده نشده و از طرف دیگر آن‌چنان گفته شود که این طرح در جهان نمونه و ممتاز است و دنیا برای حل مشکلات در حوزه سلامت باید به این طرح وطنی ما مراجعه و الگوبرداری کند، چنین گفتارهایی برای اهالی فن مایه تعجب است و البته بی‌گمان زمینه انتقادات برخی کارشناسان را که وزیر بهداشت هم به‌خوبی هرازگاهی از خجالت آنان درمی‌آید، فراهم می‌آورد و به نظر نمی‌رسد جز هزینه افزایی برای طرح و اصطکاک‌های غیر لازم عایدی داشته باشد.
منبع: دندانه
