دکتر رضا دیسفانی
عضو هیات علمی گروه اندو دانشکده دندانپزشکی مشهد
رییس سابق دانشکده دندانپزشکی کرمان
افزایش دانشکده‌های دندانپزشکی، همان‌طور که اساتید مختلف این رشته هم پیش از این در فرصت‌های مختلف درباره آن صحبت کرده‌اند، معضل دندانپزشکی کشور را حل نمی‌کند و به آن نفعی نمی‌رساند. چراکه در حال حاضر ما از نظر تعداد فارغ‌التحصیلان در این رشته کمبودی نداریم. مشکلی که همیشه در دندانپزشکی داشته‌ایم توزیع نیروی متخصص است. زیرا شاهد هستیم مناطق محروم ما همچنان محروم مانده‌اند درحالی‌که ازدحام دندان‌پزشکان در شهرهای بزرگ رو به افزایش است. این انگیزه‌ای بوده که افراد تازه فارغ‌التحصیل را برای ارائه خدمات به این مناطق بفرستیم، اما از آنجا که مشکل به طور زیربنایی حل نشده است، همواره به فارغ‌التحصیلان بیشتر و بیشتری نیاز داشته‌ایم. در این زمینه کمتر کار کارشناسی انجام شده و راه‌حل آن، همیشه تأسیس دانشکده فرض شده است.
شاید تأسیس دانشکده خصوصی هم از این جنبه که به‌رغم تعداد دانشکده زیاد، هنوز مشکل مناطق محروم پابرجا است و از طرفی بودجه‌های بالایی برای تکمیل دانشکده‌ها یا ادامه خدمت آن‌ها نیاز است از طرف وزارتخانه مطرح شده است.
نکته‌‌ای که در این باب وجود دارد، این است که در یک صورت می‌توان بخش خصوصی را در این کار مشارکت داد و آن این که وزارت بهداشت در برنامه‌ای درازمدت، بخشی از کار را به بخش خصوصی بسپرد یا این دانشکده‌ها را جایگزین تعدادی از دانشکده‌های دولتی کند، نه اینکه دانشکده‌های خصوصی مازاد در کشور تأسیس شود. در سال‌های گذشته پیشنهادهایی مطرح می‌شد که هر یک از دانشکده‌ها مأموریت‌های مختلفی پیدا کنند و برای مثال، دانشکده‌های بزرگ آموزش‌های تخصصی و تعدادی دیگر از دانشکده‌ها آموزش‌های عمومی را برعهده بگیرند. حال می‌توان طبق برنامه‌های وزارتخانه، مأموریت‌هایی را هم به بخش خصوصی داد، اما باید بدانیم صرفاً ساختن دانشکده‌ها توسط بخش خصوصی، مشکلی را از دندانپزشکی کشور حل نمی‌کند.
یکی دیگر از راهکارهایی که برای دخالت دادن بخش خصوصی در آموزش عالی گروه علوم‌پزشکی مطرح می‌شود، صرف بودجه این بخش برای ارتقاء کیفی دانشکده‌ها است، اما سوال این است که آیا تزریق بودجه صرف، می‌تواند موجب ارتقای کیفی دانشکده شود؟
معضلی که ما در ارتقای کیفیت دانشگاه‌ها داریم، این است که برنامه‌های آموزش عالی، بسیار تمرکزگرایانه هستند. من به عنوان کسی که در شهرستان حضور دارد، می‌گویم برنامه‌ها به سمتی رفته است که دانشگاه‌های سایر استان‌ها، مدام چشم به سیاست‌های پایتخت دوخته‌اند. در حالی که به اعتقاد من این معضلی است که نباید دانشگاه را به خود گرفتار کند و دانشگاه‌ها و گروه‌های آموزشی در کنار اینکه حداقل‌های استاندارد وزارت بهداشت را رعایت می‌کنند، باید در اجرای برنامه‌های خود تا حدودی آزادی عمل داشته باشند. تزریق بودجه تنها تا حدی می‌تواند تجهیزات مورد نیاز دانشگاه‌ها را تکمیل کند و برای ارتقای کیفی، استاد و گروه مربوطه، باید بتوانند مستقل از اوامر وزارت بهداشت یا دانشگاه، روش آموزش خود را تعیین کنند و برای آن تصمیم بگیرند. این موضوعی است که در سایر کشورها هم در جریان است و کمتر در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته می‌بینیم که برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها عیناً مانند یکدیگر باشد. بلکه گروه‌های مختلف، برنامه آموزشی خود را با رعایت حداقل استانداردها، به‌صورت مستقل تعیین می‌کنند. حال ممکن است تصمیم‌های غلطی هم در این بین گرفته شود، اما این نقیصه در گذر زمان حل خواهد شد.
البته باید به این نکته هم اشاره کنم که در حال حاضر، بسیاری از دانشکده‌ها مانند دانشکده دندانپزشکی مشهد، دچار کمبود بودجه هستند و به روزمرگی افتاده‌اند و نمی‌توانند حتی حداقل‌های مورد نیازشان را تأمین کنند.
منبع: دندانه
