درصد زیادی از افراد از ماهیت واقعی تنباکوهای غیر تدخینی آگاه نیستند و آنها را به عنوان خوشبو کننده دهان و تسکین دهنده دردهای دندان استفاده می کنند در حالی که استفاده از پان، ناس و سوپاری ضایعات پیش سرطانی ایجاد می کند.

دکتر لیلا فرهاد ملاشاهی متخصص بیماری‌های دهان و دندان گفت: تنباکوهای غیر تدخینی از جمله پان پراگ، ناس و سوپاری که به صورت موضعی داخل حفره دهانی و در کنار لثه ها استعمال می‌شود موجب بروز سرطان دهان می شود.

وی گفت: سیستان و بلوچستان به دلیل هم مرزی با دو کشور افغانستان و پاکستان که بعد از چین و هند بزرگترین مراکز تولید تنباکوی غیر تدخینی در جهان هستند، بیشترین آمار استفاده از این مواد را در بین سایر استان های کشور دارد.

ملا شاهی با بیان اینکه دسترسی قشر جوان و نوجوان به پان بسیار ساده است گفت: درصد زیادی از این افراد از ماهیت واقعی تنباکوهای غیر تدخینی آگاه نیستند و آنها را به عنوان خوشبو کننده دهان و تسکین دهنده دردهای دندان استفاده می کنند در حالی که استفاده از پان، ناس و سوپاری ضایعات پیش سرطانی ایجاد می کند و زمینه ساز استعمال سیگار و مواد مخدر خواهد بود.

وی خاطر نشان کرد: استعمال این مواد علاوه بر بروز سرطان و تغییر رنگ دندان و لثه، موجب افزایش ترشحات دهانی می‌شود که برخی افراد اقدام به خارج کردن این ترشحات دهانی در معابر عمومی می کنند که مشکلات بهداشتی فراوانی را نیز به دنبال دارد.

گفتنی است "پان پراگ" ماده‌ای است که به عنوان خوشبوکننده دهان و با اسامی مختلف مثل تایتانیک، آدامسی، جی ال، بی تی، پان پراک، بزاق، نسوار، مست‌کننده، راجا، ناس بهداشتی یا خارجی، پان عربی، راجا عربی، پان پتی، والاخطرناک، بمب، دپی، کوپرهندوستان، ناس افغانی، دندان سفت‌کن، ملوان‌زبل، پان اسفناج، پان چایی، سرحال کننده، سیگارچرس، ناس ‌کابلی، ویتامین وغیره عرضه می‌شود.

پان‌پراگ که در کشورهای اندونزی، مالزی، فیلیپین، چین، تایوان، کامبوج، ویتنام، لائوس، هند و پاکستان قرن‌هاست به عنوان یک ماده نشئگی‌آور و در عین حال خوشبوکننده دهان مصرف می‌شود، ‌چهارمین ماده پرمصرف جهان بعد از تنباکو، الکل و کافئین است که حداقل 10درصد جمعیت دنیا در کشورهای آسیای جنوب شرقی - به‌ویژه هند و پاکستان - این ماده را مصرف می‌کنند؛ همچنین تحقیقات صورت گرفته در هند، پاکستان و نپال نشان می‌دهد که در حال حاضر بین 20 تا 40درصد از جمعیت جوان این کشورها از این مواد استفاده می‌کنند.

این مخدر در در بسته‌بندی‌های آلومینیومی و کوچک با عکس هنرپیشه‌های هندی و پاکستانی وارد می شود. این ماده که در واقع ترکیبی شبیه همان ماده مخدر معروف به "ناس" را دارد، تا چند سال پیش در بسته‌های پلاستیکی سبز تیره وارد ایران می شد. ناس از برگهای خشک درخت بتل (BETEL) و تنباکو که با آهک مخلوط و کوبیده شده، تهیه می شود. برای تهیه ماده مخدر پان پراگ، دانه‌های قرمز و درشت درخت بتل در برگ درخت بتل پیچیده می شود با تنباکو، آهک، خاکستر، ساخارین و اسانس‌های مختلف مخلوط می شود.

حتی در بعضی از انواع، برای افزایش قدرت گیرایی و سرخوشی، ترکیبات مخدر یا توهم زای دیگری از جمله تریاک، حشیش و در مواردی ترکیبات شیمیایی دیگری از جمله ارسنیک و منیزیم و سرب به آن اضافه می شود و همان طور که اشاره شد، آدامس‌ها و خوشبوکننده‌های پان پراگ، هر چند این بار با اسم زیبا و فریب دهنده‌ای وارد بازار کشور ما شده است، اما در حقیقت ترکیبی شبیه همان ماده مخدر ناس دارد.

منبع: ایسنا