انتخابات سازمان نظام پزشکی پیش رو است و هر یک از افراد، از نقطه نظر خود ویژگی‌هایی برای کاندیداهای اصلح قائل هستند. به همین مناسبت، با دکتر محمد جواد مقدس، معاون دانشجویی فرهنگی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به عنوان یک چهره علمی و صنفی دندانپزشکی درباره انتخابات پیش رو و کارنامه سازمان نظام پزشکی در دوره ششم گفتگویی داشتیم که پیش روی شماست:
آقای دکتر مقدس! آیا به اعتقاد شما دارا بودن پست دولتی یا وابستگی به شوراها و انجمن‌ها، می‌تواند سبب شود اعضای هیات مدیره سازمان نظام پزشکی به دلیل در خطر دیدن منافع خود، از مطالبات صنفی دست بکشند؟
در پاسخ به این سؤال، اولاً بایستی در نظر داشته باشیم در شرایط امروز جامعه دندانپزشکی کشور، محافظه‌کاری از یک مسئول چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی پذیرفته نیست و همان‌گونه که اشاره کردید، عضویت در بخش خصوصی، آن هم در یک سازمان صنفی، همزمان با داشتن پست در رده‌های بالای دولتی، باعث ایجادی نوعی تناقض مصالح و تضاد منافع برای افراد می‌شود. دلیل این موضوع کاملاً روشن است. چرا که یک فرد چگونه می‌تواند هم حامی و پیگیر خواسته‌های صنفِ معترض به تصمیمات وزارت و هم عضو ارشد وزارتی و مجری دستورات دولتی باشد؟ لذا در این زمانه که شکاف بین مطالبات کارشناسانه صنفی و تصمیمات دولتی هر روز عمیق‌تر می‌شود سرنوشت چنین فردی از سه حالت خارج نیست. اول خدمت به صنف و خیانت به دولت، دوم بالعکس مورد اول و سوم محافظه کاری. حال بگذریم که تضاد منافع در مورد مسائل اقتصادی و غیره هم می‌تواند منجر به همین نتیجه شود و جمیع این تضادها در منافع افراد، امروز سازمان نظام پزشکی را که روزگاری بزرگ‌ترین ملجأ و مرجع جامعه پزشکی بود، به یک سازمان که فعالیت آن در حد صدور پروانه و امور اداری است، تنزل داده است.
آیا موافق هستید که نمایندگان دندانپزشک در شورای عالی سازمان نظام پزشکی، موضع‌گیری قابل توجهی درباره دغدغه‌های مهم جامعه دندانپزشکی مانند کتب ملی یا اعتراضات متعهدین ضریب کا یا بهداشتکاران نداشتند؟
پاسخ این سؤال در واقع دو بخش دارد. اول اینکه متأسفانه اختیارات سازمان در این زمینه محدود است و از همین اختیارات محدود هم به دلیل ناهمگونی اعضا به درستی استفاده نشده است و بخش دوم ادامه پاسخ همان سؤال اول است. چگونه باید انتظار داشت افرادی که در جایگاه اجرای قوانین در بحث بهداشتکاران هستند پیگیر خواسته جامعه دندانپزشکی هم باشند؟ یا چگونه انتظار دارید کسانی که خود در تدوین کتب ملی نقش اساسی داشته‌اند حال در اعتراض به این مجموعه، با آن همه اشکال که هم از نظر هویت و هم از نظر ماهیت به آن وارد است، با سایر معترضین همراه شوند و برای حل مشکل ایشان چاره‌جویی و رایزنی کنند؟ در مورد تعهدات خدمت ضریب کا هم باید بگویم سال گذشته پس از اعتراضات گسترده، متممی از سوی وزیر اضافه و مدت تعهدات اصلاح شد و کاهش یافت، اما تا آنجایی که من مطلع هستم تا همین اواخر اجرایی نشده بود. روشن است که سازمان در این شرایط باید پیگیر مطالبات به حق افراد باشد، اما متأسفانه می‌بینیم افرادی که در برابر اجرای این قانون مقاومت کرده‌اند، خود در سراسر کشور در حال تلاش برای تصدی‌گری در نظام پزشکی هستند.
اصلاً سازمان نظام پزشکی، تا چه حد می‌تواند جریان ساز باشد و در مسائل صنفی تغییر ایجاد کند؟ عملکرد آن را با توجه به اختیارات قانونی‌اش در دوره‌های اخیر چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نظام پزشکی اهداف مختلفی دارد که در ماده دو قانون سازمان عبارت از تلاش در جهت تحقق بخشــیدن به ارزش‌های عالیه اسلامی در کلیه امور پزشکی، تلاش در جهت پیشبرد و اصلاح امور پزشکی، مشارکت در جهت ارتقای سطح دانش پزشکی، حفظ و حمایت از حقوق بیماران، حمایت از حقوق صنفی شاغلین حرف پزشکی و حفظ آن و تنظیم روابط شاغلین حرف پزشــکی با دستگاه‌های ذی‌ربط در جهت حسن اجرای موازین و مقررات و قوانین مربوط به امور پزشکی هستند.
با توجه به آنچه ذکر شد، می‌بینید که ارتباط با شهرداری و سازمان مالیات و غیره، تنها بخش کوچکی از وظایف سازمان نظام پزشکی است. به نظر بنده عملکرد سازمان تا کنون در هر کدام از این موارد، دارای نقاط مثبت و منفی بسیاری بوده است که تحلیل آن‌ها نیاز به بحث مفصلی دارد. به‌طور خلاصه سازمان در بحث دفاع از جایگاه اجتماعی پزشکان، از دست دادن نقش فعال و اصلی در تعیین تعرفه‌ها، تنظیم روابط با وزارت اقتصاد در بحث مالیات و بیمه‌ها و تنظیم روابط با وزارت بهداشت در بحث امور آموزشی و درمانی که موضوع سؤال قبل بود و همچنین در چندین مورد دیگر، خصوصاً در دوره‌های اخیر، عملکرد ضعیفی داشته است.
در شرایط فعلی، تعریف شما از کاندیدای اصلح جامعه دندانپزشکی چیست؟
هم‌‌اکنون پیکر دندانپزشکی کشور نیمه‌جان است. مشکلاتی اعم از تعداد دانشکده‌ها و ظرفیت‌های دوره عمومی و تخصصی تا موضوع کتاب ملی، تعهدات دوره عمومی و ضریب کا، بحث‌های مربوط به بهداشتکاران، نظارت بر شاغلین غیرقانونی، بیمه، تعرفه‌ها و خدمات رفاهی و مالی سازمان که در این دوره به شدت کاهش یافته است؛ همه و همه نیازمند ورود شخصیت‌های تأثیرگذار و توانمند جهت تعامل سازنده با نهادهای مرتبط از یک سو و بدنه‌ی جامعه دندانپزشکی از سوی دیگر است.
همگی ما، از دانشجویان تا اساتید پیشکسوت و از دندان‌پزشکان عمومی که بار اصلی خدمات درمانی را به دوش می‌کشند تا متخصصین که پیگیر امور آموزشی و پژوهشی جامعه دندانپزشکی هستند؛ باید همدل و همراه و با اتحاد، که گوهر گم‌گشته جامعه پزشکی است، مسیر صحیح را از دور باطل تشخیص دهیم و فعالانه هم خود در این انتخابات حضور یابیم و هم دوستان و همکارانی که به هر دلیل متوجه بحران‌های پیش رو نیستند را به این مهم دعوت کنیم. چرا که سرنوشت شغلی همه ما در کنار سلامت جامعه در این روز سرنوشت‌ساز می‌تواند بسیار بدتر یا بسیار بهتر از شرایط فعلی شود.
آیا به اعتقاد شما در حال حاضر، جامعه پزشکی کشور آمادگی برگزاری انتخابات سازمان نظام پزشکی را به صورت الکترونیک را دارد؟
انتخابات الکترونیک نیاز به ساز و کار از پیش تعیین شده و روشنی دارد و مطرح شدن این موضوع در نزدیک ایام انتخابات، قطعاً می‌تواند در زمان برگزاری آن با مشکلاتی همراه شود.
آیا تشکیل ائتلافات می‌تواند سبب شود افراد با روشن‌بینی بیشتری رأی دهند یا مشارکت در انتخابات افزایش یابد؟
به نظر بنده اگر ائتلاف و تشریک مساعی، محل موضوعات و دیدگاه‌های صنفی و نه سیاسی باشد، نه تنها مفید بلکه ایدئال است. البته باید گفت به دلیل روشن نبودن مواضع صنفی کاندیداها، رأی‌دهندگان بیشتر به مواضع سیاسی اعتماد می‌کنند تا بلکه در نظام پزشکی نیز امیدی ایجاد شود. در حال حاضر، اکثر همکاران به اصلاحات و اصلاح‌طلبی دل بسته‌اند که جای خوشحالی دارد و ما موظفیم برای تحقق آن تلاش کنیم. چرا که در دوره‌های قبل ناامیدی باعث عدم مشارکت گسترده شده و هر دوره وضعیت نظام پزشکی را وخیم‌تر کرده است.
منبع: دندانه
