ناظر تدوین کتب مرجع (ملی) دندانپزشکی به سوالات و شبهات پیرامون این کتاب‌ها پاسخ می‌دهد
دکتر جمیله قدوسی
استاد دانشکده دندانپزشکی مشهد و ناظر تدوین کتب مرجع دندانپزشکی
در تمامی دنیا مرسوم است که کتب مرجع تا حد امکان، برگرفته از آثار نویسندگان همان کشور باشد. بدون شک داشتن کتبی که بر پایه مشکلات دهان و دندان بیماران کشور ما تدوین شده باشد، می‌تواند تأثیر بهتری بر درمان داشته باشد و برای دانشجویان و دندان‌پزشکان مفیدتر باشد. اصل نوشتن کتاب رفرنس بر مبنای دانش بومی، یکی از راه‌های ارتقای علمی و کاربردی کردن دانش کسب شده است. برای مثال کشوری مانند هند را در نظر بگیرید که اگرچه زبان علمی آن انگلیسی است، اما تمام کتاب‌هایشان نویسندگان بومی دارد و همین سبب شده که با جمعیت انبوه، به یکی از قطب‌های علمی دنیا تبدیل شود و در خیلی از علوم پیشرو باشد. روسیه هم نمونه دیگری است که این روند را در پیش گرفته است.
در پاسخ به این سؤال که چرا بخش خصوصی از طرح تدوین کتب مرجع ملی حذف شد، باید بگویم تصور من این است که نگارش کتاب‌ها به عهده اعضاء هیات علمی دانشگاه‌های مختلف، به‌عنوان شخصیت‌های علمی گذاشته شد و اصراری بر این نبوده است که تدوین این کتاب‌ها به عهده شخصیت‌های دولتی قرار بگیرد. تمامی کتاب‌های معتبر دنیا هم به همین شکل تدوین می‌شوند. نویسندگان کتب تقریباً بدون استثناء از اساتید بزرگ دانشگاه‌های مختلف دنیا هستند. حال ممکن است چاپ کتاب به عهده یک ناشر خصوصی باشد یا نباشد. تصور نمی‌کنم محل چاپ کتاب اعم از خصوصی یا عمومی در این قضیه نقشی داشته باشد.
البته باید بگویم که در ادامه مسیر و در آینده قطعاً از مشارکت بخش خصوصی در چاپ و نشر کتاب‌ها استفاده خواهیم کرد و بدون شک مشارکت بخش خصوصی ( نه یک عده افراد سودجو که فقط به دنبال منافع شخصی باشند ) در این مهم تأثیر به سزایی خواهد داشت.
در مورد ایراداتی که به اشتباهات موجود در کتب ملی وارد می‌شود هم باید بگویم که مسلماً دیکته نانوشته غلط ندارد و کم‌وکاستی‌ها و اشکالات این کتاب‌ها حالا برای ما روشن‌شده است که حتماً در ادامه مسیر اصلاح خواهد شد. البته به‌طورقطع نکته بسیار مهم بحث ویرایش‌های دوره‌ای کتب است که باید مدنظر قرار گیرد تا همیشه مطابق علوم روز باشد به این منظور بلافاصله پس از چاپ کتب، کمیته تدوین و بازنگری آن‌ها در دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی ایجاد شد که به این امر مهم بپردازند. در حال حاضر در اکثر دانشگاه‌های کشور اساتید این کتب را منبع تدریس خود قرار می‌دهند و بر اساس تصمیم دبیران هیأتهای ممتحنه، رفرنس امتحانات ورودی دستیاری در سال ۹۶ هم کتب مرجع خواهند بود.
با توجه به اینکه در ابتدای راه کتب مرجع ملی به‌خوبی مورد استقبال دانشجویان و همکاران قرارگرفته است، تصور می‌شود انگیزه لازم برای ورود مجدد اساتید و نیز بخش خصوصی جهت حمایت به این عرصه وجود دارد.
منبع: دندانه
